Olağanüstü Hal Hakkında Bilgilendirme

                              
1982 Anayasa'sında iki tür olağanüstü yönetim usulü yolu çizilmiştir:
1) Sıkıyönetim
2) Olağanüstü Hal

15 Temmuz günü kanlı darbe girişimi nedeniyle şuanda OHAL ( Olağanüstü Hal) ile ile ülkemiz yönetilmektedir. Bu yazımda sizlere Olağanüstü Hal (kısaca OHAL) dönemindeki yönetim usulünü anlatmaya çalışacağım.

OHAL, AY. md. 119,120 ve 121 de düzenlenmiştir. İki durumda OHAL kararı verilebilir. İlki; tabii afet tehlikeli salgın hasalıklar veya ağır ekonomik kriz zamanlarındadır. İkincisi; Şiddet olaylarının yaygınlaşması ve kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması durumudur. Bizi ilgilendiren ikinci haldeki OHAL ilanıdır. FETÖ'nün hain girişimi sonucunda ülkemizde karışıklık meydana gelmiştir. Ardından 20 Temmuz 2016 da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ERDOĞAN başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu  OHAL ilan etmiş ve amaç kapsamı 667 sayılı KHK'de belirtildiği gibi: " Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin amacı, 20/7/2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kapsamında, darbe teşebbüsü ve terörle mücadele çerçevesinde alınması zaruri olan tedbirler ile bunlara ilişkin usul ve esasları belirlemektir.". İçinde bulunduğumuz durum Anayasanın 120. maddesindeki OHAL ilan nedeniyle ilgilidir. Anayasa ile kurulan hür demokrasi düzenini veya temel hak ve hürriyetlerini ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerine ait ciddi belirtilerinin ortaya çıkması veya şiddet olayları sebebiyle kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması hallerinde, Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu, Milli Güvenlik Kurulu'nun da görüşünü aldıktan sonra yurdun bir veya birden fazla bölgesine veya bütününde, süresi 6 ayı geçmemek üzere OHAL ilan edebilir.  (AY. md 120)

Burada MGK görüşünü almak şartı  ilk saydığımız OHAL ilan sebebinde sayılmamıştır. Ayrıca belirtmeliyim ki bu görüş alma bağlayıcı değil istişari niteliktedir.  OHAL kararı alınınca hemen Resmi Gazetede yayımlanır ve TBMM'nin onayına sunulur. Ancak onay çıksın çıkmasın OHAL sonuçlarını doğurur. Bu noktada TBMM, OHAL'i redderse derhal uygulamasına son verilir. Meclis OHAL süresini değiştirme yetkisine sahiptir. Yine BK istemiyle süre her seferinde en fazla 4 ay uzatılabilir. 

AY md 15 deki temel hak ve özgürlüklerin nasıl sınırlandırılacağı OHAL kanunda düzenlenmiştir. Bu dönemde Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu OHAL KHK' sı  çıkarabilir. Bu KHK'yı çıkarabilmek için yetki yasasına da ihtiyaç yoktur. OHAL KHKları Anayasa Mahkemesinin de denetimi dışında bırakılmıştır. 

Son olarak, OHAL'in uygulanmasında Valiler yetkilidir. OHAL'de kanunla idari işlemlerin yürütmesinin durdurulması kararı verilmesi sınırlanabilir. 

15 Temmuz Şehitlerimizi saygıyla anıyoruz. Vatanımızın inşallah en kısa zamanda daha da güçlenerek bu sıkıntılı vaziyetten çıkacağına inanıyoruz. Allah yardımcımız olsun. Bu vatan ve dinimiz için daha çok çalışıp okuyup kendimizi geliştirmemiz dileğiyle sevgiyle kalın.



                                                                                                                                Hukukçu Merve ESEN BAŞER 

                                                                                                                                                 12.11.2016